19 Mayıs'ın kamuoyunda halkımız nezdinde anlamı nedir? Sorusu sorulduğunda 2000'lerin ortalarına kadar verilebilecek en önemli yanıt, Milli Mücadelenin kazanılması için bir başlangıç sayılan Atatürk'ün Samsun'a çıkışının yıl dönümlerinde, ülkede milli birlik ve beraberlik duygusunun artması için önemli olan milli bir bayramda gençlerin spor yaparak bu bayramı kutlaması gelirdi.
Milli bayramlar daha 1789 Fransız devrimi sonrası batıda ulus devlet mantığında halkı birleştirme unsuru olarak kullanılmaya başlanmıştı. Osmanlı'nın bu zihniyete ulaşması ancak 1908 sonrası olmuştur. Meşrutiyet'in ilanı 23 Temmuzlarda milli bayram olarak kutlanmıştı. 1916 yılında ilki yapılan idman bayramı da bunlardan biriydi. Her mayısın ilk iki haftası içinde yapılan bu bayramlarda gençler spor gösterileriyle beraberliğin en üstte olması için, dayanışma içinde olmaktaydılar. Milli Mücadelenin kazanılmasında bu birlik beraberlik ruhunun etkili olduğu bir gerçektir.
Nitekim Cumhuriyetin ilanı sonrası milli bayramlara bu amaçla yeni kurulan devletin özel günlerinde de devam edildi. Aynen eski idman bayramlarının da devam ettiği gibi. 1927 sonrası ise bu idman bayramları “19 Mayıs” gününe getirilmeye başlandı.
1935 yılında da "Gençlik ve Spor Bayramı" adıyla “milli bayram” olarak resmileşti. Yani “19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı” artık o dönemin tüm bakanları gibi Milli Eğitim Bakanı’nın da onayıyla gençlerin milli birliği ve beraberliğine katkı sağlayacağı amacıyla bir resmi bayram olmuştu.
Bu nedenlerden dolayı 2000'lerin başında bu ülkenin bir başka milli eğitim bakanının bu bayramı 'statlardan çıkarmalıyız" derken ne yapmaya çalıştığını ancak daha sonraları anlayabildik. Milli bayramlara karşı başlangıçta duyulan bu olumsuz tepkinin, 15 Temmuz gibi milli birlik ve beraberliğin ne kadar önemli olduğunu anladığımız günler sonrası ancak yavaş yavaş azaldığını görmek de önemlidir.
Atatürk Samsun'a çıktıktan sonra her anlamda halkı arkasına alarak yol almıştır. Halk egemenliği bunu gerektirir. Halkın istemediği hiç bir şey olmaz. Bu nedenle tek kişi saltanatı yerine Halkın saltanatı, ön planda tutulmuş ve daha 1921'de bir sene önceki TBMM açılışının yıldönümü kutlanmış ve bayram ilan edilmiştir.
Cumhuriyet'in kurulması sonrası da her önemli günler resmi Milli bayram olmuş ve halkın milli birlik ve beraberliğinin tutkalı olmuştur. 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı da bunlardan biridir.
Halkın birlik ve beraberliğine katkısı olan Gençlik ve Spor Bayramımız kutlu olsun...