Prof. Dr. Hasan Sözbilir: Yapı stoğu ve insanlarımızın bilinç düzeyi yüksek olmalı

Ege Denizi’nde yaşanan depremlerin ardından İzmir Afet Koordinasyon Çalıştayı’nın açılışında sunum yapan DAUM Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, “Olası deprem ve volkanik patlamalarda İzmir’in yapı stoğu ve insanlarımızın bilinç düzeyi yüksek olmadığı için risk taşıyor” dedi.

ÇİĞDEM ÖZEN / BEN HABER İzmir depremi ve 6 Şubat depremlerinin ardından son günlerde de art arda yaşanan depremlerin ardından kentlerin dirençli hale getirilebilmeleri için afet ve afet sonrası yapılması gerekenler ele alındı. İzmir Büyükşehir Belediyesi afet işleri dairesi başkanlığı tarafından Afet Koordinasyon Çalıştayı’nın açılış programı gerçekleştirildi. Tarihi Havagazı Fabrikası’nda düzenlenen çalıştayda  Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü (DAUM) Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Ege Denizi’den son günlerde yaşanan art arda yaşanan depremlerle ilgili bir sunum gerçekleştirdi. İZMİR İÇİN TSUNAMİ RİSKİ VAR MI? Sözbilir,”İzmir’de doğal afet tehlikeleri dediğimizde dünyada gözlenen bütün doğal afetler ilimizde etkili oluyor. Çok alışık olmadığımız bir afet türü de karşımızda, volkanik patlama. Bunları değerlendirdiğimizde volkanik patlamayla ilgili de çalışma yapmamız gerekiyor. Bu depremler Santorini adasının kuzeyinde yaşanıyor orada 1 milyon yılda çok farklı zamanlarda püskürmeler gerçekleşmiş. Bazen deprem olmuş sonra bir patlama gerçekleşmiş ve ardından tsunami bazen de patlamadan sonra deprem. Dalma batma olayı oldukça bu devam edecek. Santorini’de büyük bir patlama oluyor; İstanbul’da da İsrail’de de Mısır’da da Burdur’da da Fethiye’de de Santorini küllerine rastlanıyor. Volkanik patlamada hava durumu da önemli, örneğin rüzgâr kuzeye doğru eserse etkilenmiyoruz. Volkanik patlamanın zararları; hava kirliliği, solunum güçlüğü, hava ulaşımı aksar, deniz ve hava araçlarının motorlarına zarar verir, tarımsal alanlar etkilenir ya da çatısı zayıf olan köy evlerinin çatısı çöker. Bu patlamaya karşı da herkesin cebinde ağzını ve burnunu kapatacak bir mekanizma olması gerekiyor. 1956 yılında Amargos Depremi oluyor, depremden etkilenmiyoruz. Ama 30 Ekim’de o depremde bir şey olmaması gerekiyordu, biz hasarı zeminin kötü olduğu yerlerde gördük. Ancak daha deprem de olmadı tsunami de gelmedi volkan da patlamadı. Önlem almamız gerekiyor. O dönem tsunami olduğunda kıyılarımıza tsunami gelmiş ancak çok düşük ölçekte etkilenmişiz. Depremden sonra anında tsunami olmuyor yaklaşık yarım saatimiz var, Çanakkale taraflarına doğru 3 saat. Yani tsunamide ne yapmamız gerektiğini biliyorsak sorun yaşamayacağız, sadece ufak tefek hasarlar olur” dedi. “İKİNCİ AŞAMAYA GEÇTİK” Ege Denizi’nde yaşanan depremler hakkında açıklamalarda bulunan Sözbilir, “Santorini’de yaşanan olaylardan çok az zararla çıkabiliriz. 20 günde 3 bin 500 deprem olmuş, bu çok yüksek. Bunu yalnızca bir fayın oluşturması çok zor, başka bir şeyin olması lazım. Magma yükseldiği zaman fayların içine girmeye çalıştığı için depremler meydana geliyor buna da o nedenle volkanik tektonik depremler deniyor. Daha önce de buralarda deprem fırtınası yaşanmış ancak bu kadar fazla değildi. Günde 500 deprem yaşadığımız zamanlar oldu ancak şu anda öyle değil. Bu da deprem fırtınasında ikinci bir aşamaya geçtiğimizi gösteriyor” şeklinde konuştu. “DEPREM MASTER PLANI YENİLENMELİ” İzmir’in deprem pasten planın yenilenmesi gerektiğini söyleyen Sözbilir, “Deprem Master Planı çok kilit, bunu kesinlikle yenilememiz gerekiyor. Her faya göre ayrı ayrı senaryo kurmak gerekiyor. Hasar tahminlerine gelmemiz lazım. İRAP Eylemleri’ne volkanik patlama eklenmesi gerekiyor. 2030 yılında çalışmalar bitince İzmir’in her türlü afete hazır olduğu süreç diyebiliriz. Bina bazı deprem erken uyarı sistemi olması gerekiyor. Halkı sürekli bilgi ve uyarı notlarıyla aydınlatmamız gerekiyor. Tsunamide erken uyarı sistemimiz var, bir tehlikede AFAD ile paylaşılıyor o da halka aktarıyor. Volkanik patlamada da önceden önlem almalıyız, alırsak can ve mal kaybı olmayacağını biliyorum” diyerek sözlerini tamamladı.