Sumak nedir? Sumak faydaları nelerdir?
Sumak nedir? Sumak faydaları nelerdir?
Sumak, sumak ağacı olarak da bilinen Rhus bitkisinin meyvelerinden elde edilen Ortadoğu'da popüler olan bir baharat türüdür. Rengi parlak kırmızı ve tadı ekşi olan sumağın sağlık açısından birçok faydası bulunur. Meyvelerin toz haline getirilerek baharat olarak satılan sumağın Türk mutfağında önemli bir yeri bulunur. Sumak ağacında yetişen sumak bitkisi; tane şeklinde, toz halinde, yemeklerde ve salatalarda sos olarak tüketilebileceği gibi çay şeklinde de tüketilebilir.
Sumak Nedir?
Sumak, Rhus cinsine ait bitkinin meyvesinden elde edilerek tüketilen kırmızı renkte ekşi bir tada sahip baharattır. Türkiye'de yetişen ve İran'ın bazı bölgelerinde bulunan sumak, olgunlaştığında hasat edilir, kurutulur ve öğütülerek toz haline getirilir. İşlendikten sonra sumak, koyu kırmızı rengini alır. Sumak aynı zamanda limona benzer koku ve tada sahiptir.
Geleneksel tıpta hemoroid, yara iyileşmesi, ishal, ülser ve göz iltihabı gibi sorunlar içinde kullanılmıştır. Sumakın amilaz, lipaz ve proteaz gibi sindirim enzimlerinin üretimini uyarabileceği iddiası vardır. Bu enzimler sırasıyla karbonhidratları, yağları ve proteinleri parçalamada önemli bir rol oynar ve bunların emilimine yardımcı olur.
Vücudumuz bu serbest radikalleri temizleyebilmektedir. Temizlik yapan doğal koruyucularımız vitaminler, mineraller, fitokimyasallar ve bazı enzimlerdir. Bu üretim ve temizlik arasında dengesizlikler oluşmasına da “oksidatif stres” denir. Oksidatif stres; erken yaşlanma, kalp hastalıkları, diyabet oluşumu, karaciğer, akciğer ve böbrek hastalıkları, bazı nörolojik hastalıkları ve kanserler ile ilişkilidir. Bu nedenle antioksidanlar sağlığın korunması, geliştirilmesi ve tedavilerde çok önemlidir. Besinleri antioksidan kapasitelerine göre değerlendirmede ORAC (Oksijen Radikal Absorbans Kapasitesi) değeri kullanılır. Sumak ORAC değeri en yüksek besindir.
Sumak faydaları nelerdir?
Sumak içerisinde yer alan antioksidan, antiinflamatuar ve antimikrobiyal özellikleri ile, oksidatif strese karşı korur, metabolik süreci destekler, kan şekeri düzeyini dengeler, kardiyovasküler sağlığı korur ve kas ağrılarını azaltır.
En yaygın olarak bahsedilen sumak faydaları şöyle sıralanır:
- Kalp sağlığı ile ilişkili tekli doymamış yağ açısından zengindir
- Cilt ve hücre zarlarını korur
- Sindirim sağlığını destekler
- Antioksidan kaynağı sumak, hücre hasarına karşı vücudu korur
- İnflamasyonu azaltır
- Kan şekerini dengelemeye yardım eder
- Kas ağrılarını hafifletir
- Kalp sorunlarına neden olabilen inflamatuar hastalıkları önler
- Kas ağrılarını hafifletir
Sumak ne işe yarar?
İçerisinde önemli besin maddeleri yer alır
Sumak içerisinde lif, sağlıklı yağlar ve vitaminler barındırır. Sumağın içerisindeki yağlar oleik asit ve linoleik asit olarak bilinen iki özel yağ türünden gelir. Oleik asit, kalp sağlığına iyi gelen tekli doymamış yağdır. Linoleik asit ise cilt ve hücresel zarların korunmasında rol oynayan çoklu doymamış yağ olarak bilinir.
Sumak antioksidanlar açısından zengindir
Sumak birçok antioksidan bileşik açısından zengin bir baharattır. Sumak içerisinde tanenler, antosiyaninler ve flavonoidler dahil olmak üzere güçlü antioksidan bileşikleri içerir. Antioksidanlar hücre hasarlarına karşı korumak ve vücuttaki oksidatif stresi azaltmak için çalışırlar.
Kan şekerini dengeler
Sumak, tip 2 diyabetli kişilerde kan şekerini yönetmede etkili bir baharat olarak kullanılır. Sumak tüketmek kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olarak kolesterol düzeylerinin düşürülmesini sağlar.
Kas ağrılarını hafifletir
Sumak içerisinde yer alan anti-inflamatuar sayesinde kas ağrılarının hafiflemesin etkilidir. Bunu yanında bilimsel olarak kanıtlanmamış olsa da sumak kas ağrısını hafifletmede rol oynayabilecek çeşitli besin maddeleri ve antioksidanlar içerir.
Sumak nasıl kullanılır?
Sumağı, çay olarak veya salatada yoğurtta baharat olarak, yemeklerinize çeşni olarak ekleyebilir. Genellikle geleneksel olarak tüketilen sarma ve dolma gibi yemeklere ekşi tat verilmesi için eklenebilir. Bunun yanında zeytinyağlı soslarda da sumak tercih edilir.