Hayıt (Vitex agnus-castus), ballıbabagiller (Verbenaceae) familyasına ait, genellikle Akdeniz bölgesinde yetişen, bir çalı türüdür. Halk arasında "İlahı Hayıt" veya "Kutsal Hayıt" olarak da bilinir. Bu bitki, özellikle geleneksel tıpta kullanımıyla tanınır ve uzun yıllar boyunca şifalı özellikleriyle öne çıkmıştır.

Hayıt, Homeros'un İlyada Destanı'nda namus simgesi olarak geçer. Hayıtın şifası için kullanımı yaklaşık 2.500 yıl öncesine kadar gider. M.Ö. 450 yılında Hipokrat,  hayıtın yaraları iyileştirici özelliğinden bahsetmiş ve o zamandan bu yana erkeklerde cinsel isteği azaltıcı, kadınlarda ise hormon dengeleyici etkisi öne çıkmıştır; bu etkiler günümüze kadar devam etmiştir.

HAYIT KULLANIM ALANLARI
Hayıtın başlıca kullanımları şunlardır:

Kadın Sağlığı: Hayıt, kadınlarda hormon dengesini düzenleyici etkisiyle bilinir. Özellikle adet döngüsü düzensizlikleri, PMS (Premenstrüel Sendrom) ve menopoz gibi durumlarda faydalı olabilir. Progesteron seviyelerini artırarak adet öncesi belirtileri hafifletebilir.

Cinsel Sağlık: Erkeklerde de cinsel isteği azaltıcı etkisi olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle, özellikle testosteron seviyelerinin kontrol altına alınması gereken durumlarda kullanılabilir.

Psikolojik Etkiler: Hayıt, sinir sistemi üzerinde sakinleştirici ve rahatlatıcı etkiler gösterebilir, stres ve anksiyeteyi azaltabilir.

Yaraların İyileşmesi: Hipokrat zamanından beri, hayıtın yara iyileştirici özellikleri de bilinir.