İzmir Büyükşehir Sayıştay raporu: İzmir otogarında ruhsata aykırı yapılar!
İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin yayımlanan sayıştay raporunda; "İzmir otogarında yap işlet devret modeli ile finanse edilerek yaptırılan İzmir Şehirlerarası Otobüs Terminalinde ruhsata aykırı yapıların olduğu, bu yapıların işletici firma tarafından kiraya verilerek ilave gelir kalemleri yaratıldığı ve sözleşmede yalnızca otobüs girişlerinden hasılat öngörüldüğü için Büyükşehir Belediyesi tarafından gelir elde edilemediği görülmüştür" denildi.
Sayıştay raporunun detayları şu şekilde;
İzmir Şehirlerarası Otobüs Terminalinde Ruhsata Aykırı Yapılar Olması
Kurum işlemlerinde yapılan incelemelerde, yap işlet devret modeli ile finanse edilerek yaptırılan İzmir Şehirlerarası Otobüs Terminalinde ruhsata aykırı yapıların olduğu, bu yapıların işletici firma tarafından kiraya verilerek ilave gelir kalemleri yaratıldığı ve sözleşmede yalnızca otobüs girişlerinden hasılat öngörüldüğü için Büyükşehir Belediyesi tarafından gelir elde edilemediği görülmüştür.
İzmir Büyükşehir Belediyesi ile Yatırımcı kuruluş arasında imzalanan yap işlet devret sözleşmesinde, firma tarafından hazırlanıp belediyece onaylanan projeye istinaden inşaata başlanılacağı ve bu projeye uygun olarak yapının tamamlanacağı, otogarın firma tarafından 25 yıl işletileceği ifade edilmiştir. 25 yılın sonunda yatırım idarenin mülkiyetine geçecek olup ayrıca sözleşme hükümlerine istinaden firma otogar giriş ve çıkış kapı ücretlerinden tahsil edeceği brüt gelirin %20’sini işletme bedeli kar payı olarak idareye aktaracaktır. 3030 sayılı Mülga Kanun’a istinaden firmanın imar ve ruhsat yönünden denetimi Bornova Belediyesince gerçekleştirilmiştir. Söz konusu denetimlerde ruhsat süresinde gerekli izinler alınmadığı için inşaat mühürlenmiştir. Yine imara aykırı yapılar tespit edilerek tutanak altına alınmıştır. Büyükşehir Belediyesi ile Bornova belediyesi arasında gerekli yazışmalar
yapılarak ruhsat yenilenmiş ve firmanın işletmeye devam etmesine karar verilmiştir. Ancak İhale dosyasında yapılan incelemelerde firma tarafından ruhsata aykırı yapılar yapılmaya devam edildiği görülmüştür.
Büyükşehir Belediyesi İmar İşleri Şube Müdürlüğü’nün Emlak Yönetimi Dairesi Başkanlığına yazmış olduğu yazıda: “…adresindeki T.C. Sayıştay Başkanlığı İzmir Büyükşehir Belediyesi 2020 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu 35 Şehirlerarası otobüs terminalinde, üst kat bindirme peronlarında kalan 600m2 lik yolcu salonunun pizza, kafeterya, berber ve internet cafe yapıldığı ve ruhsatsız çalıştırıldığı, (e) ilgi yazınız ile de otogarın doğusunda kalan bölümde İzmir Şehirler Arası Terminali Sanayi Sitesi olarak nitelendirilen yeni işyerlerinin oluşturulduğu, tuvalet, kuru temizleme, internet kafe, pide ve kebap salonu, otocam ve otobakım servis gibi işyerlerinin işletilmeye başlandığının tespit edildiği,… adı geçen işyerlerinin ruhsat eki mimari projesinde yer almadığı görülmüştür.” denilmiştir.
Yukarıda yer verilen Emlak Yönetimi Dairesi Başkanlığının yazısından görüleceği üzere projede yer almayan yeni işyerlerinin oluşturulduğu, bekleme salonu olarak belirlenen alanın işyerine dönüştürüldüğü, yine dosyada yer alan ve yukarıda detayına yer verilmeyen yazışmalarda otogar içi ortak kullanım alanlarında stant yapılmak suretiyle çeşitli ürünlerin satışının gerçekleştirildiği ve ruhsata aykırı bu yapılara ilişkin herhangi bir yaptırımın gerçekleştirilmediği tespit edilmiştir. Ayrıca, otogar içerisinden belediye geliri olarak yalnızca kapı giriş ücretlerinden hasılat payı öngörüldüğü için bina içerisinde ve çevresinde oluşturulan yeni yapılar ve işyerlerinden belediyeye herhangi bir kar payı aktarılmamaktadır. Dolayısı ile yüklenici firma gerekli gördükçe alt kiracı oluşturmak için yeni yerler yapıp ihale etmekte ve bu gelirden yalnızca kendisi faydalanmaktadır.
2019 yılı Sayıştay Denetim Raporunda da belirtildiği üzere İdare ile yüklenici firma arasında yapılan sözleşmenin bitiş süresi yaklaştığı için Büyükşehir Belediyesince komisyonlar kurulması veya iç denetim birimi aracılığıyla otogarın imar, ruhsat ve asıl sözleşmedeki diğer hususlar yönünden incelemesinin yapılması ve idareye devri için gerekli tespitleri yapıp yüklenici tarafından eksik ve kusurlu kısımların devire hazır hale getirilmesi gerekmektedir.