14 Mayıs seçimlerine bir aydan kısa bir süre kaldı. Partilerin milletvekili aday listeleri ortaya çıktıktan sonra Türkiye geneli ve özellikle İzmir'de adaylar üzerinde büyük tartışmalar yaşanıyor. Atatürk'ün kırmızı çizgisi olarak kabul eden İzmirlilere akıl ve mantık dışı aday dayatması İzmir'in gündeminde...

İşte yaşanan tüm bu siyasi gelişmelere dair Erol Yaraş'ın değerlendirmeleri...

Türkiye’yi 14 Mayıs’ta önemli bir seçim bekliyor. Cumhurbaşkanı adayları ve seçim konusunda değerlendirmeniz nasıl olur?
Bu döneme kadar yapılan seçimler arasında en önemli seçim bu sene yapılacak olan diyebilirim. Geçmişi irdelemenin artık anlamı yok. Zaten olaylara tarafsız bir gözle baktığınız zaman Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kaybedeceğine yönelik, kamuoyu araştırmalarında da ön plana çıkan bir süreç yaşadık. Tabii ki seçimlerde kazanacağı en belirgin olan iki aday, Yavaş ve İmamoğlu gösterilmedi. Kemal Kılıçdaroğlu aday oldu ve bununla birlikte kazanılması kesin gibi gözüken seçim, bıçak sırtına döndü denildi. Bıçak sırtına döndü denildiği zaman her iki taraf da seçimi son anda alabilir demektir. Şimdi burada iki faktör ortaya çıktı. Kemal Kılıçdaroğlu son anketlerde ön planda çıkıyor ancak yüzde 50’yi rahat geçtiği gözükmüyor. Kılıçdaroğlu ile Erdoğan arasında 2-3 puan fark var. İki aday da yüzde 50’yi geçemiyorlar. Bu noktada seçimi belirleyici iki aday var; Muharrem İnce ve Sinan Oğan... İki adayın alacağı toplam oy yaklaşık yüzde 4-5'i bulacak. İşte bu oy oranı da bıçak sırtının dengesi olacak.

SEÇİMLER 2.TURA KALACAK
Seçim 2.tura kalma ihtimalini öngörüyor musunuz?
Evet, görünen o ki, seçimler 2.tura gidiyor. CHP, Muharrem İnce’yi eleştirerek ‘Oyları bölmeyelim’ gibi söylemle seçmeni konsolide etmeye çalışıyor. Ancak bu zamana kadar geçen süreci kabul edemeyen, yani Kılıçdaroğlu’nun dayatmacılığını kabullenemeyen kesim de sanki Kemal Bey’e bir ders vermek istiyor. Onun için Muharrem İnce’ye doğru bir yöneliş var. Şimdi önemli olan 2.turda yüzde 5’lik oyun kimin tarafında toplanacağı. Eğer İnce ve Oğan’ı destekleyen seçmen, Kemal Bey ve 6’lı masaya kızgınlıklarını hala devam ettirirlerse, bu seçmen Tayyip Bey’e oy verebilir mi? Yoksa, tamam Kemal Bey bir ders aldı, gördü, şimdi Kemal Bey’i destekleyelim mi diyecekler? 

İNCE VE OĞAN ÇEKİLİR Mİ?
Seçim 2.tura kalacak ve 53’e-47 gibi rakamlarla sona erecek gibi gözüküyor. Anketlerde ve saha araştırmalarında da bu sonuçlar ortaya çıkıyor. Ama bir başka bir soru var. Anketler bize ne kadar doğru söylüyor? Vatandaş son yıllarda korktukları için anketörlere doğruyu ne kadar söylüyorlar? Hakikaten ilk defa neticesi seçim gecesi belli olabilecek bir sürece gidiyoruz. Seçim öncesi şu aday bu aday kazanır diye bir öngörüyle hiç kimse ortaya çıkamaz. Rahmetli Süleyman Demirel’in sözleri siyasette son dönemde yaşadıklarımız için en geçerli sözler. Siyasette son 24 saat çok uzun bir süredir demiştir. Onun için son gün Muharrem İnce ya da Sinan Oğan “Ben Kemal Bey’in lehine çekiliyorum” derler mi, demezler mi bilmiyoruz. İlk defa belirsiz bir seçime gidiyoruz.

İMAMOĞLU VE YAVAŞ ÇOK AKILLI STRATEJİ
Eskiden Kemal Kılıçdaroğlu’na sıcak bakmayan Anadolu ve Doğu Anadolu hatta bir kısım Karadeniz’de bu seçimde sempati olduğunu görünüyor. Bunun da sebebi, bana göre çok akıllı bir strateji yürütüldü. O staretiji de İmamoğlu ve Yavaş’ın sahaya sürülmesi… Dikkat ederseniz mitinglerde önce İmamoğlu, topluluğu hazırlıyor ve atmosfere sokuyor. Kemal Bey daha sonra çıkıyor. İmamoğlu’na sempati ve ilginin olduğu açık ve net görülüyor. Burada İmamoğlu ve Yavaş’a Cumhurbaşkanlığı Yardımcılığı görevi verileceği söylenerek, gelecekte sorumlu insanlar olacakları ifade edilerek çok akıllı bir iş yapıldı, Millet İttifakı’na bu da artı getirdi.

İZMİRLİ ATATÜRK KARŞITI ADAYI İSTEMEZ

Siyasi partilerin İzmir Milletvekili adayları konusunda ne söylemek istersiniz? Sizce İzmir’e yine ithal aday dayatması yapıldı mı?
Yıllardır yazılarımda da söylediğim gibi İzmir'i, CHP’nin dayatmacılığının en yoğun yaşandığı bir şehir olarak görürdüm. CHP üst yönetimi hiçbir zaman İzmir’in kanaat önderlerini, sesini, beklentilerini yerine getirmeyecek, dayatmacı adayları hep bizden seçtirdi. Kemal Kılıçdaroğlu ve ekibi bunu hem genel seçimlerde hem de yerel seçimlerde yaptı. 14 Mayıs’ta yapılacak seçimlerde listeye çıkan adayları hakikaten İzmirliye hakaret olarak görüyorum. Türkiye’de bugün “Atatürk’ü en hassas bir şekilde algılayan, Atatürk’ü olmazsa olmaz çizgisinde kabul eden şehir neresi” denilse birinci sırada İzmir çıkar. Şimdi siz İzmir’e birinci sıraya öyle bir aday koyuyorsunuz ki, bu aday geçmişte Atatürk’e her türlü söylemlerde bulunmuş, Kemalizm ‘ırkçılıktır’ demiş, Balyoz ve Ergenekon kumpaslarıyla Türk ordusunu çökertmiş, Taraf Gazetesi’nde yazan bir yazarı İzmir 1.Bölge 1.sıradan İzmirlilere aday gösteriyorsunuz. Atatürk’e bu kadar hassasiyeti olan, Atatürk’ü kırmızı çizgisi kabul eden İzmir’e bu dayatmacılık neden? Kemal Kılıçdaroğlu’na soruyorum: “Siz İzmirlilerle alay mı ediyorsunuz, İzmirliler ile dalga mı geçiyorsunuz?” Yani şunu mu demek istiyorsunuz, “Ben oraya odunu da koysam sen gelip tıpış tıpış seçeceksin. Senin başka alternatifin yok mu demek istiyorsun.” 

CHP, İZMİRLİLERDEN TOKAT YİYEBİLİR
Benim gördüğüm ve hissettiğim CHP’ye bu adaydan dolayı çok tepki var. Tepkileri sosyal medyada da, haberlerde de görüyorum. Eskiden sadece CHP ve AK Parti' olduğu için, alternatifsizlikten bu dayatmacılık İzmir’de prim yapıyordu. Ancak şimdi, özellikle İYİ Parti ve TİP alternatifleri var. Aday dayatmalarından dolayı CHP, İzmirlilerden ummadığı bir tokadı yiyebilir. CHP’nin diğer adaylarına da baktığımız zaman İzmir’i doğru düzgün tanıyan, sorunlarını bilen, hafıza diyebileceğimiz aklıma sadece bir iki isim geliyor. Murat Bakan,  Ednan Arslan ve Mahir Polat… 14 milletvekilinden hafıza diye sadece 3 kişiyi bırakıyorsunuz. Ve siz, seçimlerde iktidara talipsiniz. CHP’nin 7-7, 9-9 milletvekili sayılarının tabloya yansıyacağını düşünmüyorum. İzmirli’yi, “Oyları bölmeyelim” noktasından vurmaya çalışıyorlar. Zaten oylarda bölünme diye bir durum söz konusu değil. Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği ayrı ayrı oylanacak. Sen oylar bölünmeyecek dediğin zaman kendi ittifakındaki İYİ Parti’ye de laf söylemiş oluyorsun. Çünkü İYİ Parti kendi listesiyle seçime giriyor. Yani İzmirliler, İYİ Parti’ye oy mu vermeyecek? Veya TİP’e oy mu vermeyecek? Bana göre geçtiğimiz dönemde en iyi muhalefeti yapan, parlamentoda 4-5 milletvekili bulunan TİP. Onun için CHP, İzmir’de çok büyük hata ve dayatmacılık yaptı. Hatta şunu bile anlamıyorum. 

TUNCAY ÖZKAN BUNU NASIL KABUL ETTİ?
En kaprisli milletvekili olan Tuncay Özkan, 2.sıraya yazılmayı kabul etti, 1.sırayı Yüksel Taşkın’a bıraktı. Bu kişinin ne hikmeti var merak ediyorum. Sayın Kılıçdaroğlu, CHP’yi Atatürk’e ırkçı diyen insanların partisi haline mi getirmek istiyor? İzmir’den Türkiye’ye bunun mesajını mı veriyor. “Bakın, ben İzmir’de Atatürk’e ırkçı diyen, karşı gelen bir adamı İzmir’de seçtirdim. Artık benim parti politikam Atatürk üzerinden yürümeyecek” mi diyor. Kurucusunu mu inkar edecek bir mesaj veriyor.

ESNAFIN BAŞKANINI HARCADILAR
20 yıldır, özellikle Kemal Kılıçdaroğlu genel başkan olduktan sonra, Deniz Baykal döneminde bu kadar değildi. İzmir, hep bir dayatmacılığa maruz kaldı. Kemal Bey'in seçim sloganına bakıyoruz, “Söz baharlar gelecek, Kemal Bey sözünden dönmeyecek”
Şimdi, Kemal Bey'e sormak istiyorum. İzmir'de bir Zekeriya Mutlu olayı yaşandı. Çok net biliyorum ki, Zekeriya Mutlu Ankara'ya gitti, Kılıçdaroğlu ile birebir görüştüler. İzmir'e geldiğinde de görüştüler. Kılıçdaroğlu, “Esnafın listelerde değerlendirilmesi lazım” diye söz verdi. Mutlu da bu söz üzerine birlik başkanlığından istifa etti. Bu işin içinde Faik Öztrak da var. Kılıçdaroğlu'na soruyorum; Bahar gelecek, Kemal sözünü tutacak diyorsunuz. Peki, Zekeriya Mutlu'nun sözü neden tutulmadı? 14 kişinin çıkabileceği bir yerde söz verdiğiniz adam listede yer bulamadı. Ve bunun bir açıklaması da yapılmıyor. Atatürk karşıtı bir adamı İzmir'de listeye koyuyorsunuz, söz verip istifa ettirdiğiniz esnaf başkanını listeye bile sokmuyorsunuz. Bu yazıyı okuyanlar “şimdi bunların zamanı mı” diyecekler, işte bizi hep böyle diye diye bu şehirde CHP tahakkümüne mecbur ettiler. Kimse Kemal Bey'e hesap sormasın, laf söylemesin. Peki, Kemal Bey İzmir'e ve bu insanlara yaptıklarının hiçbir özürü ya da yanlış yapmışım gibi bir pişmanlığı olmayacak mı? İzmir'de 500 bine yakın esnaf bulunuyor. Bu esnaf kendi başkanlarına yapılan haksızlığı sineye mi çekecek. Zaten Kemal Bey'e kimse laf söylemeyecekse, Tayyip Bey'in sözüne geliyoruz. Tayyip Bey ile kavgayı veren kişi, İzmir'e aynı onun gibi davranmış oluyor. Kemal Bey de aynısını yaptı, yani “Atı alan Üsküdar'ı geçti”. Yine aynı şeyi söylüyorum, İzmir cumhurbaşkanlığı seçiminde farklı bir tepki verecek. Hatta bugüne kadar almadığı oy oranına çıkabilir. Ancak aynı oy oranın CHP listelerinde olacağına inanmıyorum.

KEREM ALİ SÜREKLİ LİSTEDE OLMALIYDI
AK Parti’de de hemen hemen aynı tabloları görüyoruz. Kerem Ali Sürekli’ye şahsen üzüldüm. Çünkü Kerem Ali Sürekli, İzmirlilerle iyi diyalog kurabilen, çalışkan, İzmir’e hizmet etmek isteyen iyi bir AK Partili aday. Ama ne yazık ki 5.sıraya konuldu. AK Parti, en iyi döneminde İzmir’de 4 milletvekili çıkardı. Ben burada Kerem Ali Sürekli’yi pek şanslı görmüyorum.

AK Parti listesine bakıyoruz, İzmir’e hiçbir faydası olmamış, Meclis’te sırf kabadayılıkla kendi adını duyurmuş, geçmişi futbolcu olan Alpay Özalan var. Ben bu kişiyi ne İzmir’de, ne toplantılarda, ne İzmir’in herhangi bir sorununu savunurken gördüm. Neden bu adamı yine getirdiniz, koydunuz. Madem İzmir’i ve çıkarlarını, menfaatlerini düşünüyorsunuz, İzmir’den oy istiyorsunuz, onun yerine Kerem Ali Sürekli’yi koyamaz mıydınız? 
İzmir’den geçmiş dönemde Ceyda Bölünmez Çankırı, hakkını yemeyelim, İzmirlilerle iyi diyalog kuruyor. Bir de İzmir’i çok iyi bilen Şebnem Bursalı var. Şebnem Bursalı’nın geçmişte Yeni Asır’da çalıştığı için İzmir’i çok iyi tanıdığını ve bildiğini düşünüyorum. Eğer iktidar değişmezse İzmir’e en faydası olacak milletvekillerinden biri olarak görüyorum.

İYİ PARTİ GEREKENİ YAPTI
İYİ Parti, zaten İzmirlilerden adaylarını koydu. Geçmişten beri İzmir’de bulunan Müsavat Dervişoğlu ve İl Başkanlığı yapan Hüsmen Kırkpınar’ı aday gösterdi. Hatta İYİ Parti’ye CHP’ye kızanlardan dolayı geçişin olacağını düşünüyorum. 
TİP, İzmir’de çok farklı atak yaparsa buna kimse şaşırmasın. Bunun birinci sebebi CHP’nin 1.sırasına koyduğu adaydır. 2.sebebi de 4-5 milletvekiliyle muhalefetin çok iyi bir geçmişinin olması ve İzmir’e yapılan dayatmacılığın bir bedeli olarak, TİP’in adayı ortaya çıkacak.

ANADOLU'DA ADAYLARA TEPKİ VAR

Türkiye genelinde milletvekili adayları nasıl değerlendirildi, yorumlayabilir misiniz?
CHP, tabii 6’lı masa pazarlıklarından dolayı Kemal Bey, kendini aday çıkarttırsın diye milletvekilliği sözleri verildi. Bu biliniyordu, bir ara yalanlandı ama sonunda görüldü ki, karşı partiler ciddi sıralardan aday çıkaracaklar. Hem İYİ Parti hem de CHP’nin koyduğu adaylar açısından Millet İttifakı’nda Anadolu’da çok büyük sıkıntılar var. Ankara’da, Ordu’da adayların, Anadolu’da yarattığı sıkıntı var. İzmir’deki yanlışla birlikte Anadolu’daki yanlışlar da farklı algılanırsa CHP, parlamentoda istediği rakama ulaşamayabilir. İYİ Parti de aynı şekilde. Bunun sebebi de altılı masada yapılan saçma sapan pazarlıkların Meclis’e yansıması olacak. Çünkü cumhurbaşkanlığı seçimleri farklı bir algıda, milletvekili seçimi farklı bir algı üzerinden yürüyor. Millet İttifakı HDP ile birlikte diye eleştiriliyor, ancak Cumhur İttifakı’nda da HÜDAPAR diye bir parti var.